Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı. Kararla birlikte engelli yakınlarının raporu ile araç alımında ÖTV muafiyetinden yararlananları ilgilendiren değişikliklere gidildi. Yeni yönetmeliğe göre ÖTV muafiyetli araçları kullanacak kişilerin kimlik bilgilerinin tescil kayıtlarına işlenecek ve üçüncü bir kişinin aracı kullanması yasak olacak. Herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin kullanımına uygun olarak imal edilmiş olan aracın teknik donanımlarında hiçbir değişiklik yapılmadan, engelli kişinin sağlık raporunda belirtilen tertibatın ilave aparatlarla taktırılmış olması veya otomatik vitesli olması ve araçta başka aparat bulunmaması halinde bu aracın tescil kayıtlarına ilgili şerhin yanı sıra, şerhin geçerli olduğu süre zarfında, aracın tescil kayıtlarına, ‘Engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırılan ve özel tüketim vergisinden müstesna olarak iktisap edilen aracın bizzat engelli tarafından kullanılması gerekmektedir’ şeklinde şerh işlenecek. Vergi dairesi müdürlükleri tarafından alınan taahhütnamede yer alan ve bu araçları kullanacak kişilerin bilgileri tescil kayıtlarına işlenecek.
‘BU YASALARI KABUL ETMİYORUZ’
Söz konusu şerhi haiz araçların bizzat kullanılmaması veya araçta istisnadan yararlanan engelli olmaksızın kullanıldığının tespit edilmesi halinde tespitin yapıldığı yer defterdarlığına bildirim yapılacak. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olan kararla ilgili Altınokta Körler Derneği Antalya Şube Başkanı Ahmet Oktay, “Ben görmüyor olabilirim ama istediğim kişiyle istediğim noktaya ulaşımımı sağlamam gerekiyor. Parayı veren bizler karar veren onlar. Direksiyonu kime o tutturacağıma ben karar veririm, onlar değil. Bir engelli rahatsızlandığında koltuğa başkasıyla oturduğunda hastaneye tedavi amaçlı başka bir noktadan başka bir noktaya transfer edilirken veya insanların o gün araç kullanmayı canı istemediğinde başkası kullanacak olsa bile bu, bedensel engelli arkadaşlarımız için zorlamaya girer. Bu yasaları kabul etmiyoruz. Hak kayıpları için mücadelemize devam ediyoruz” diye tepkisini dile getirdi.
ÖZGÜR ÖZEL’E DİLEKÇE YAZDILAR
Engelliler Konfederasyonu da CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e 7537 sayılı yasanın 12. maddesinin iptaliyle ilgili yazılı dilekçede bulunarak konunun Anayasa Mahkemesi’ne taşınmasını talep etti. Konfederasyonun dilekçesinde şu ibareler yer aldı: “4760 Sayılı ÖTV yasası kapsamında yüzde 90 engelli Sağlık Kurulu raporu olan engelli yurttaşlar 5 yılda bir olmak kaydıyla motor silindir hacmi 1600 Cc’ye kadar olan araçları ÖTV muafiyetli olarak alabiliyorlardı. 2021 Yılı sonunda AKP hükümeti tarafından yapılan bir yasal değişiklikle 2022 Yılı Ocak ayından itibaren engellilerin araç alma kriterleri değiştirilerek motor silindir hacmi yerine araçların piyasa satış fiyatları baz alındı. Böylece konulan üst sınır nedeniyle engellilerin alabileceği araçlar 2022 yılı sonunda nerdeyse sıfırlandı. Her yıl aralık ayında belirlenen yeniden değerlenme oranıyla birlikte engellilerin araç alım kotası belirlenme yoluna gidildi. Bu rakam 2022 yılı için 450.500 TL, 2023 yılı için 1.004.200 TL, 2024 yılı için 1.591.200 TL, 2025 Yılı için de 2.291.200.- TL olarak belirlenmiştir. Bu dönem içinde bu şartlara göre engelli bireyler piyasada satılan araçların yaklaşık 6’da 1’ini alabiliyorlardı.”
‘AÇIKLAMALAR DOĞRU DEĞİL’
2024 yılı Haziran ayında AKP hükümeti bu hakların ciddi anlamda sınırlanmasına yönelik bir kanun teklifi getirdi. Ancak toplumsal tepkinin fazla olması nedeniyle ilgili teklifi TBMM’den geri çekti. Bu esnada sürekli toplumda engellilerin ÖTV siz araç alımlarının önemli bir vergi kaybına neden olduğu, sahte engelli raporlarıyla araçlar alındığı, alınan engelli araçlarının amaç dışında kullanıldığı gibi yoğun bir karşı algı çalışması özellikle hükümete yakın ve kimi muhalif basında çokça işlendi. Maliye Bakanlığı 2024 yılın içinde satılan ÖTV siz araçların 300 yüz bin adetten fazla olduğunu bunun yaklaşık yarısın engellilere satıldığını, dolayısıyla büyük ölçüde vergi gelir kaybı olduğunu açıkladı. Bu açıklamalar gerçeği yansıtmıyor. Çünkü ÖTV muafiyeti olmadan engelli bireylerin ekseri çoğunluğun bu araçları alabilmeye gücü yoktur. Yani ÖTV muafiyeti olmasa bu araçların belki 10’da 1’i bile satılmazdı. İnsanlar dişinden tırnağından artırarak bu araçları alabilmiş ise nerdeyse hesaplanan ÖTV’nin yarısı kadar Maliyeye KDV ödemektedir. Aksi durumda Maliyenin bu kadar KDV geliri olmayacaktı. Yerli üretim zorunluluğunun hiçbir mantıklı geçerliliği yoktur. Çünkü Maliye ithal araçlardan da aracın kök bedelinin nerdeyse iki buçuk kadar vergi almaktadır.”
‘BU ASLA KABUL EDİLEMEZ’
“Yerli üretimin teşvik edilmesi düşünülmüş ise neden öncelikle kamuya alınan araçlara yerli üretim şartı getirilmiyor. Aile ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığının verilerine göre Türkiye’de Süresiz Sağlık Kurulu Raporu olan 6 Milyondan fazla engelli yurttaş bulunmaktadır. Bunların en iyimser rakamlara göre beşte birinden fazlası ağır engelli kişilerdir. Yani ÖTV’siz araç alma hakkına sahip kişilerdir. Kaldı ki bugüne kadar bu hakkını kullanan engelli birey sayısı bu rakamın yarısından bile daha azdır. Burada açıkça görülüyor ki hak sahibi olmadan ÖTV’siz araç alımları iddiası gerçeği yansıtmıyor. Ne yazık ki yaşamın her alanında olduğu gibi bu alanda da yolsuzluk veya istismarlar olabiliyor. Bunu engellemek devletin temel görevidir. Bu bahane edilerek engelli bireylerin haklarına göz dikmek kabul edilemez. Bu bazı hastanelerde çıkan ‘Yeni Doğan Çetesi’ gerekçesiyle tüm hastanelerin kapatılması mantığına götürür. Bu asla kabul edilemez. 25 Aralık 2024 Günü TBMM’de kabul edilen 7537 sayılı yasanın 12. Maddesine göre engellilerin ÖTV’siz araç alma süreleri 5 yıldan 10 yıla çıkarılmıştır. Ayrıca alacakları araçların yerli üretim katkı oranı yüzde 20 olarak belirlenmiştir. Bu oranı yarısı oranında indirme ve iki katına çıkarma yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiştir. Yasanın yürürlüğe girmesinden hemen saatler sonra engelli yurttaşları sürekli koruduğunu iddia eden Cumhurbaşkanı bu yetkisini hemen yüzde 20’den yüzde 40 çıkararak engellilerin bu engellere rağmen alabileceği araç alma kapsamını iyice daraltma yoluna gitmiştir.” (www.akdenizmanset.com.tr)
---
